ارس رسا – رضا امیرپور: با رشد شدید جمعیتی در شهرهای بزرگ، ساخت و ساز بناهای تجاری و مسکونی با رفاه شهروندان و روانی عبور و مرور ارتباطی تنگاتنگ پیدا کرده است. اگر این سخن را بعنوان یک اصل بپذیریم، آیا مسؤلان شورای شهر و شهرداری ها نباید با حساسیّتی خاص بر ساخت و سازهای شهری نظارت دقیق داشته باشند؟ و آیا با تسامح و تساهل برخورد نمی کنند؟مسؤلان شهری نیک می دانند که ساخت ابنیه مسکونی ابتدا بر اساس قوانین شهری آغاز می شود امّا در پایان و پس از بازرسی کارشناس مربوطه و صدور تائیدیه پایان کار، با تغییرات اندکی پارکینگ ها تبدیل به مسکونی شده وهرگونه تغییراتی که در ابتدا مانع صدورگواهی پایان کار تلقی میشد، نهایتآ بهر صورت که جهت سکونت تمایل دارند، اعمال می کنند. نتیجه آن می شود که پارکینگ واحدهای مسکونی عملآ به کنار خیابان ها منتقل شده و تآثیر مستقیم خود را بر عبور و مرور و رفاه شهری خواهد گذاشت. اکنون این بی تفاوتی ناظران در برابر خلاف های متعدد در ساخت و ساز و تآثیرمنفی و مستقیم بر رفاه شهروندان و تضییع حقوق شهروندی را بکناری نهیم و اگر بپذیرید که می پذیرید، از ملزومات جدی مراکز تجاری، پارکینگ های اختصاصی با گنجایش کافی است، پس بحران روز افزون ناشی ازگره های ترافیکی و اخلال در عبور و مرور در برابر مراکز تجاری بعلت عدم تخصیص پارکینگ در احداث این مراکز، بازهم تضییع دیگری از حقوق شهروندان نیست؟عدم الزام درخواست کنندگان جواز واحدهای تجاری به احداث پارکینگ، اگرحرمت شکنی قانون و کمرنگ شدن ضمانت اجرائی قوانین شهری نیست، پس چیست؟

با چنین روندی اگر پارک اتومبیلی در کنار خیابان که قانونآ بایستی در واحد مسکونی خود انجام شود بار ترافیکی شهری را سنگین و عبور و مرور را مختل کند، چه کسی باید پاسخگو باشد؟ سنگینی ترافیکی ناشی از ساخت وجواز واحدهای تجاری جدید بدون پارکینگ و اخلال شدید ناشی از توقف رانندگان بی ملاحظه برای خرید مثلآ یک شیشه شیرو یا تعدادی تخم مرغ، بر عهده کدام دستگاه مسؤل است؟ این هم در جای خود سؤالی جدّی است. تبصره ۵ ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها در خصوص کسر پارکینگ اشعار می دارد: «در مورد عدم احداث پارکینگ و یا غیر قابل استفاده بودن آن و عدم امکان اصلاح آن، کمیسیون می تواند با توجه به موقعیت محلی و نوع استفاده از فضای پارکینگ رأی به اخذ جریمه ای که حداقل یک برابر و حداکثر دو برابر ارزش معاملاتی ساختمان برای هر متر فضای از بین رفته پارکینگ باشد، صادر نماید (مساحت هر پارکینگ با احتساب گردش، ۲۵ مترمربع می باشد) و شهرداری مکلف به اخذ جریمه تعیین شده و صدور برگ پایان ساختمان می باشد».

امروزه ودر روند پرشتاب شکل گیری اجتماعات مدرن، شهرها به عنوان مرکز مهم فعل و انفعالات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی واجتماعی به شمار می روند، در این میان نقش مدیریت جامع شهری و در راس آن دو نهاد شهرداری و شوراهای اسلامی شهر در فرایند تحول و توسعه شهری بی بدیل می باشد.در این میان می توان از کمیسیون فرهنگی شورای شهر به عنوان ضعیف ترین بخش این نهاد در این چهار سال نام برد که با عملکرد مبهم و نا کارآمد خود به ساختارهای فر هنگی  آسیب فراوان رسانده و موجب ایجاد خلاء فرهنگی بسیار در ساختارهای مدنی شهر  شده است، اگر بخواهیم به گوشه ای از این عملکرد ضعیف اشاره کنیم باید به مواردی از قبیل عدم برپایی نمایشگاه ها و جشنوار ه های فرهنگی و هنری در راستای معرفی هرچه بیشتر ظرفیت های فراوان فرهنگی، بومی و شناساندن مشاهیر و نامداران این دیار در منطقه و کشور عدم توجه به فرهنگ کتاب و کتابخوانی و تجهیز کتابخانه های شهر برپایی جشنواره بی هویت و ضعیف المان های موجود در میادین شهر، بی تدبیری در قرار دادن مشوق های لازم برای تشویق مردم در همراهی با شورا در فعالیت های اجتماعی وفرهنگی، بی رغبتی برای ایجاد زیرساخت های لازم در جهت اعتلای فرهنگی هرچه بیشترشهرستان در سطح استان و کشور و … اشاره کرد.

این خود جای سوال است که چرا با وجود داشتن پتانسیل های فراوان اجتماعی و فرهنگی و نیاز مبرم شهر به مدیریت جامع شهری و مدنی، این نهاد در ایفای نقش اثرگذار خود ناتوان بوده است، البته این مهم به روشنی نشان می دهد که عرصه مدیریت شهری نیاز به مدیرانی کارآزموده و باتجربه دارد.شاید یکی از مهمترین مشکلات شورای فعلی شهر در این بازه ی زمانی این باشد که برخی از افراد شورا بدون تجربه و فاقد پیشینه علمی و فرهنگی کافی برای تکیه بر این مسند هستند.

شهرداری ها و بخشداری های شهرستان پارساباد از جمله ارگانهایی در سطح کشور هستند که در رابطه با اجرای قوانین و آئین نامه های مدیریت پسماند چشم بسته عمل نموده و با نا آگاهی از عناصر موظف سیستم مدیریت پسماند، در این مسیر متحمل مشکلات و هزینه های قابل توجهی شده اند. در واقع این ارگانها با اشکال مختلف قانون و ضوابط مدیریت پسماندها را نادیده گرفته و با نگرشی سنتی و کاملاً غیر علمی از انجام اصول مهندسی و بهداشتی مدیریت پسماندها سرباز می زنند. ماحصل این بی توجهی و نا آگاهی تولید مازاد و عدم تفکیک پسماند در پارساباد و زباله در سطح شهرها و روستاهای شهرستان است که متاسفانه دفع غیر اصولی آن نیز آلودگی های زیست محیطی، بهداشتی و دیداری متعددی را بوجود آورده است.علیرغم اینکه محل و مکان مناسبی نیز برای تفکیک و دفع اصولی پسماند شهرداری از سوی شهردار قبلی به اجرا در آمده بود و فعالیتهای چشم گیری در زمینه راه اندازی این پروژه مهم در شهرستان به اجرا در آمده بود که با استیضاح و عزل وی و روی کارآمدن شهردار جدید این پروسه بطور کامل بایکوت شد.

در سایه ناکار آمدی مدیریت اجرایی، فرهنگی و نظارتی پسماندها، حاشیه راهها و اطراف نهرهای شهرستان به مکانی برای دفع انواع زباله و نخاله ساختمانی تبدیل شده و محیط زیست اجتماعی و حتی محیط زیست طبیعی اطراف با چالشی نو مواجه شده است. بدون شک یکی از مهمترین مواردی که می توان از آن به عنوان یکی از نقاط ضعف این ارگانها برشمرد نا آگاهی یا عدم توجه به اصول علمی و قوانین مدیریت پسماندهاست.

در ماده ۴ آئین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها آمده است:

مدیریت های اجرایی پسماندهای عادی باید طرح جامع و تفصیلی مدیریت پسماند را به گونه ای تهیه کنند که در مراکز استانها و همچنین شهرهای با جمعیت بیش از یک میلیون نفر تا پایان سال ۱۳۹۰ و در سایر شهرها و روستاها تا پایان سال ۱۳۹۲ همه پسماندهای عادی را به صورت تفکیک شده جمع آوری نمایند.با در نظر گرفتن این ماده قانونی و رجوع به عملکرد شهرداری ها و بخشداری های شهرستان می توان گفت که چشم پوشی از اجرای آئین نامه قانون مدیریت پسماند تا قبل از سال ۹۲ به عنوان نماد بارز عدم تمکین ارگانهای مذکور به قوانین مصوب بوده است. این ارگانها تا قبل از موعد مقرر، هیچ نوع تلاش اثر بخشی را جهت تهیه طرح جامع و تفصیلی مدیریت پسماندها و آموزش تفکیک زباله از مبدأ انجام نداده اند.. در واقع اگر مدیران این ارگانها طی سالیان گذشته آئین نامه مذکور را مد نظر قرار می دادند و با تامین اعتبارات از وزارت کشور و سازمانهای زیربط، تهیه طرح جامع مدیریت پسماند و آموزش و فرهنگ سازی مردم به تفکیک زباله از مبدأ را اجرایی می نمودند اکنون راه بر ایجاد ساختاری نو و سیستماتیک در بخش مدیریت پسماند ایجاد می شد و مشکلات و هزینه های مازاد کنونی بر دوش این ارگانها سنگینی نمی کرد.حال با توجه به حساسیت و اهمیت نحوه اجرای سیستم مدیریت پسماندها و مشکلات و چالشهای پیش آمده در سطح شهرستان، نیاز است با نگاهی جامع، قانونمند و محیط زیستی این مسئله را در نظر گرفته و با ایجاد ساختاری هدفمند و علمی در سطوح مدیریتی، بر مشکلات و چالشهای موجود فائق آمد.لذا از تمامی بخشداران و شهرداران شهرستان می خواهیم با رجوع به قانون و آئین نامه های اجرایی مدیریت پسماند  و در نظر گرفتن شرایط نگران کننده شیوه ی دفع پسماندها ، از ادامه روند تولید، نگه داری و دفع غیر اصولی و بحران ساز پسماندها جلوگیری نموده و با تهیه طرح جامع مدیریت پسماند و همچنین با فرهنگ سازی و آموزش مداوم مردم به امر تفکیک زباله از مبدأ، راه را بر ایجاد سیستمی اصولی و مهندسی هموار سازند.

عملکرد و فعالیت و رشد فکری انسان ، نقش و جایگاه مهم خود را به گونه ای بازیافته است که نیاز به تشریح و توصیف ضرورت وجودی و اهمیت آن نیست به جرأت می­توان گفت که زیربنای برنامه  ریزی و توسعه، نگاه عقلانی و خردگرایانه و مدیریت مدرن و درست و امروزی می باشد.

مستحضرید قبل از هر تخریبی که در  آسفالت کوچه ها و سطح شهر  اتفاق می افتد باید از شهرداری مجوز گرفت و هزینه ی هنگفت تخریب را هم باید پرداخت و شهرداری هم موظف هست جای تخریبی را عین اولش آسفالت کرده و در تردد همشهریان مزاحمتی ایجاد نکند اما شهرداری فقط بلد هست پول ستانده و عملا در ترمیم محل تخریبی بعد از اتمام کار کوتاهی می نماید و مردم گاها خودشان از محلهای دیگر آسفالت تخریبی را آورده و ذوب کرده و در محل تخریب می ریزند و یا اینکه روز تخریب آسفالتهای کنده شده را نگه داشته برای ترمیم استفاده  کنند چراکه امیدی به وعده ها و شعارهای پرمدعای شهرداری نیست و برای درهم ریختن ماشینهای بی کیفیت ایرانی کافی است شبی فردی از آن محل رد شود تا نانی برای رینگ و تایر فروشان و زیر بند سازان پرکار و زحمتکش شهرمان در بیاید.

تعامل شورا و شهرداری:

اهرم و بازوی اصلی تنه برومند یک شهر، شورا است و قلب نبض حیاتی یک شهر ، شهرداری است، با تعامل و هماهنگی این دو اعضای جدای ناپذیر همواره شهری بی نظیر تشکیل خواهد شد رمز موفقیت یک مدیر شهرداری متعهد بودن و داشتن مهارت کافی در امور شهری است. اینجا هم مجدد اذعان مینمایم که به راستی مدیریت یک هنر و خلاقیت است نه یک دانش…

آراستگی و نظم‌ و انظباط یک شهر که هر بیننده و مسافری را تحت تأثیر قرار میدهد به تخصص و خلاقیت یک شهردار وابسته است با بیانی دیگر شهروندان و مسافران منتقدین واقعی یک شهر هستند شهروندانیکه موشکافانه به اوضاع داخلی شهر مینگرند استفاده از نظر و پیشنهاد آنان کمک‌ شایانی به شهرداری و اعضاء شورا میکنند، شهردار حاذق و‌هدفمند با استفاده از شور شورایی و‌ تخصص آنان و تعامل با نخبگان شهری میتواند شهر را به الگو و نگین منحصر به فرد مبدل نماید در غیر اینصورت همواره چهره شهر سست و‌ بی روح و‌ رو به افول خواهد کشید‌. اما آیا این تعامل و دورنگری و انسجام در شهرداری که اصلی ترین دغده اش حضور در مقابل دوربین و خودستایی به شیوه های مختلف از جمله چاپ بنر در تقدیر و تشکر از شهردار با هزینه شهرداری  از سوی شهروندان و اهالی محلات و به کام شهرداری ، آن هم برای کارها و مشکلاتی که وظیفه اصلی و قانونی شهرداری میباشد و بخاطر آن هر برج پول کلانی دریافت میکند؛میتواند محقق شود؟

آیا شورای آشفته و پریشان حالی که یک دادگاه و شورای حل اختلاف مجزایی برای رسیدگی به اختلافات آنها میخواهد که قرار بود اتاق شیشه ای باشد و مردم و رسانه ها در جریان فعالیت های آنها قرار گیرند،سعی کردند هم از مردم و هم از رسانه فرار کنند تا مبادا ضعف عملکردی آنها آشکار گردد،میتواند این واقعیت را جامه عمل بپوشاند؟

عدم نقش آفرینی مثبت در تحولات شهرستان بعنوان شورای مرکز شهرستان،برگزاری ضعیف و سوت و کور مراسمات درگیر شدن در اختلافات روزمره شهرداری با شهروندان،عدم کلان نگری در برنامه ها و عدم استفاده از توان رسانه ها و مردم بعنوان پشتوانه حرکات خود،درگیری با یکدیگر و تشکیل ائتلاف جداگانه در میان اعضا برای سوار شدن بر اریکه قدرت و تاخت و تاز بر همدیگر و ایجاد دو دستگی و اختلاف میان شورا نمیتوان چهره مدینه فاضله و شهری آرمانی را برای مردم متصور شد ،اینها بخشی از مهمترین ایراداتی هستند  که متوجه شورای شهر دوره چهارم و شهردار پر سر و صدای ماست که ویترین افتخاراتشان با دو مقوله مجهول واگذاری تاکسی ها به افراد سببی و نسبی و ماجرای غم انگیز بخور بخورها(چه غلط و چه درست)کامل گردید.

سد معبر مهمترین بحران هسته مرکزی این شهر

این روزها در اکثر خیابانهای  دستفروشان زیادی دیده می شوند که بدون مزاحمت به کسب و کار مشغول و ضایع کننده حق مغازه دارانی هستند که به شهرداری که رعایت قانون را در این موارد نمی کند عوارض می دهند.

سد معبر به لحاظ قانونی عمل مجرمانه بوده و مرتکب این عمل مستوجب مجازات است.برای موفقیت در مقابله با پدیده سد معبر در امر برخورد و اقدامات تنبیهی حتماً همراهی و اقدام قاطع شهرداری، نیروی انتظامی، راهور، دادگستری و تعزیرات حکومتی در این امر گام بزرگ و اثربخش خواهد بود.سامان‌دهی وانت‌بارها، ایجاد کمیسیون ساماندهی بازار روزها در راستای ایجاد کسب‌وکار، جلوگیری از حرج و مرج و حل مشکلات اجتماعی مردم، پاک‌سازی مرکز شهر از مشاغل مزاحم و سد معبر و ارائه آسیب‌شناسی دستگاه‌های اجرایی می‌تواند از مهم‌ترین آورده این جلسات باشد.سد معبر توسط مغازه داران نیز در خیابانها و پیاده روها از مشکلاتی است که به راحتی در برخی خیابانها و بدون نظارت انجام می شود و در این میان این مردم هستند که حقشان ضایع می شود واز رفاه شهری تنها رویایی در سر دارند.اتلاف وقت، هدر رفتن سرمایه های ملی و انرژی های تجدید ناپذیر، آلودگی های گوناگون سمعی، بصری و تنفسی و در نهایت، خدشه دار کردن آرامش زندگی انسان ها، از بارزترین تبعات ترافیک سنگین خیابان ها و معابر شهری است.بخش عمده ای از این مشکلات اما، شاید با اتخاذ تدابیری نه چندان پیچیده، برطرف گردد؛ چرا که این معضلات، به دست خود شهروندان ایجاد شده و در صورت رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و پایبندی به اصول شهروندی، جای خود را به ترددی آرام و بدون دغدغه خواهد داد.نمونه بارز دخالت های آگاهانه انسان در ترافیک، سد معبر و اشغال مکان های تردد وسایط نقلیه یا عابرین پیاده است.هیچکس نمی تواند منکر اطلاع شهروندان از نتایج منفی سد معبر در سطح شهر باشد و ادعا کند که سد معبر، تاثیر منفی در روانی ترافیک ندارد.محل نامناسب ترمینال شهر و بلاتکلیفی زمین ترمینال جدید برای ساخت و کاستن از بار ترافیکی شهر یکی دیگر از معضلاتی است که نمره غیر قابل قبولی در کارنامه عملکرد منفی شهردار تثبیت میکد.

تبعیض در اجرای پروژه ها

با توجه به باقی ماندن کمتر از یک سال از عمر شورای شهر و به تبع آن فرصت محدود حضور شهردار در این مسئولیت و ناگزیر بودن تغییرات در این نهاد، ضروری است برای باقی ماندن نام نیک از خود در حافظه مغانیان در ماه های باقیمانده با تمام توان به تکمیل پروژه های در حال اجرا و نیز اجرای پروژه های تاثیرگذار بپردازند.پروژه هایی که چندین سال است به امان خود رها شده و مردم در مشقت و سختی به سر میبرند چه لزومی دارد که شهردار محترم خارج از مصوبه شورا خیابانها و مکانهایی را که التزام و ضرورت چندانی برای اجرا ،تعریض ، جدول گذاری ، چراغانی کردن و کاشی کاری کردن آن وجود ندارد سراسیمه و شتابان آنها را اجرایی کرده و در دیگر سوی شهر نیز مردم را با دست اندازها و کوچه های خاکی و فاضلاب نیمه کاره و زیر سازی ناتمام  رها کرده است مردمی که ناچارند در گرمای تابستان بوی تعفن فاضلاب و در زمستانها نیز کوچه ها و خیابانهای آکنده از گل و لای را تحمل نمایند تا برخی از نزدیکان و اقوام عزیز شهردار قیمت ساختمانها و مغازه هایشان چندین برابر شده و بر سود حسابهای بانکی شان افزون تر گردد.

مدیریت ضعیف شهرداری پارساباد سبب افزایش بدهی‌های این نهاد به تأمین اجتماعی و پیمانکاران شده و عامل به وجود آورنده افت شدید مالی در این نهاد شده است که در صورت ادامه این روند شهرداری با افت شدید درآمدی و درنهایت اعلام ورشکستی مواجه خواهد شد.

هزینه تراشیدن و اتلاف پول و اموال بیت المال متضمن موفقیت برای هیچ فرد و مدیری نمیتواند باشد هزینه کردن زمانی معقول و منطقی خواهد بود که همراه با کسب در آمد و ریختن پولها و درآمد های کلان به صندوق شهرداری باشد و گرنه صرف هزینه کردن و تراشیدن هزینه آن هم با پایین ترین کیفیت و شفافیت نمیتواند ملاک موفقیت برای مدیر و مسئولی تلقی شود موفقیت زمانی تحسین برانگیز است که همراه با درآمد و افزایش سرمایه برای  بنگاه اقتصادی و نهادها و ارگانهای خصوصی باشد.

برخی از دوستان به اصطلاح روشن فکر در کمال تاسف ابراز میکنند شفافیت برای ما اصلا مهم نیست برای ما کار کردن و ترمیم بافت شهر است که مهم میباشد.با این شرایط آیا میتوان به جامعه ای که روشنفکرانش چنین تفکر و استدلالی دارند امیدوار بود آیا این دادن گزک به دست کسانی نیست که آماده زدن تیر خلاص بر جمجمه مردم هستند؟چرا باید در منطقه ای که تحصیل کردگان ارشدش راست راست در خیابان میچرند و حاضرند برای پایین ترین حقوق و دستمزد بیشترین کار را انجام دهند کسانی را سر کار بیاوریم که از انتخاب آن سخت پشیمان شده و برای بیرون کردنش هزینه گزافی را متحمل شویم.