ارس رسا – سمیه انصاری فر : موهایش را با گُلِ سری که پدرش از آخرین ماموریت آورده بالا بسته بود ،حالا آمده بودند تا مادربزرگ را ببینند مادرجون به او گفت برو برای خودت شکلات بخر. خوشحال به سمت مغازه رفت؛ ولی به جای پیرمرد یک پسر جوان که می دانست پسر پیرمرد است و خاله اش را هم دوست دارد پشت میز نشسته بود. پسر شکلات های گرد و رنگی را از توی شیشه روی میز برداشت و چند تایی توی دستش ریخت بعد گفت: بیا اینور بقیه پولت را بگیر. دختر آرام به سمت دیگر پیشخوان رفت. پسر با دستان بزرگش او را به سمت خود کشید. ترسیده بود گفت: نترس چه خوشگل شدی. صدای خاله اش که بلند شد: مینا! مینا! پسر دستش را رها کرد. دختر جوان وقتی دختربچه را آن طرف دید با عصبانیت گفت: چه کارش داشتی؟ و بعد با غیظ به دختربچه گفت: تو چرا رفتی اونور؟ دختر به سمت خاله اش دوید. با تعجب به حرف های رد و بدل شده بین خاله و پسرجوان گوش می داد. خاله اش داد زد: مریض بدبخت. دختر جوان تا خانه چندین بار از دختر پرسید جاییت دست زد؟ دختر گفت: نه فقط می خواست بغلم کنه، گفت چقدر موهات قشنگه…
نه تنها برای دختران بلکه برای پسران در دوران کودکی و نوجوانی ممکن است تجربه های آزارجنسی پیش آمده باشد. تجربه هایی که خیلی از آن ها از گفتن آن به هر دلیلی سرباز زده اند و یـــا اگر هم گفته اند مورد سرزنش خانواده و یا دعوت به سکوت از سوی آن ها قرار گرفته اند. مساله آزار جنسی به یک طبقه یا قشر خاص تعلق ندارد هم آزار دیده و هم آزار دهنده می تواند از هر طبقه با هر شغل و تحصیلاتی باشد. سال های پیش بود که یکی از جنایت های هولناک که قربانیان اصلی آن پسربچه ها بودند در اطراف تهران در شهرستان پاکدشت توسط مردی به نام «بیجه» رخ داد. بیجه خود قربانی تجاوز در کودکی بود و این فشار روحی بدین شکل در او بروز کرد. طی یک سال گذشته آزار و اذیت ندای ۹ ساله توسط معلش، تجاوز و قتل ستایش شش ساله توسط پسر همسایه شان و حالا هم ماجرا آتنا دختر هفت ساله نشان می دهد که این جنایت پنهان در زیر پوست شهر می خزد و به راحتی چهره نشان نمی دهد و هر از گاهی یک قربانی می گیرد و دوباره همه توجه ها را به خود جلب می کند.
این روزها به دلیل تجاوز و قتل دختربچه ای در یکی از شهرهای اردبیل باز هم بحث آزارجنسی و آموزش ها در خصوص آن داغ شده است. هنوز یک سال از ماجرای غم انگیز ستایش نمی گذرد که شاهد ماجرای دیگری از این نوع هستیم. ماجراهایی که نشان از یک مشکل در بطن جامعه دارد زیرا خود قاتلین نیز عموما قربانی های آزارجنسی در کودکی و یا یک روان پریش و یک بیمار با اختلالات جنسی و روحی هستند .
هم اکنون در سطح جامعه خصوصا در فضای مجازی ( زیرا فضای مجازی هم اکنون یک جامعه مجازی با ارتباطات گسترده تر نیز محسوب می شود) صحبت در مورد آزارهای جنسی کودکان، مجازات اعدام برای چنین افرادی و … بسیار می شود .
البته اینکه یک اتفاق باعث جریحه دار شدن احساسات عمومی شود و به تبع آن اطلاع رسانی در مورد آن موضوع شود، بسیار خوب است؛ ولی اینکه چقدر این مساله باعث ضرورت ایجاد برنامه ریزی های کلان و آموزش در سطح جامعه می شود نیز مهم است شاید به خاطر همین است که باز این روزها تحلیل و نقد به اجرای سند آموزشی۲۰۳۰ باز مورد توجه قرار گرفت.
اما در کنار تمام اظهار نظرها و تحلیل های کارشناسانه و غیرکارشناسانه، می بینیم که در فضای مجازی برخی تجربه هایی از خود را به اشتراک می گذارند که نشان می دهد چقدر از این بخش اسیب دیده اند و البته همین به وضوح ضرورت اینکه چقدر کودکان نیاز به آموزش های جنسی صحیح برای جلوگیری از آسیب دیدن دارند را بیشتر می کند. در این میان خانواده ها نیز باید در این زمینه نگاه بازتری داشته باشند و از این تصور که کودک نباید در مورد مسائل جنسی چیزی بداند حذر کنند. البته خود والدین در ابتدا باید در این زمینه آموزش ببینند چون خود آن ها نیز آگاهی لازم در این باره را ندارند و ممکن است در میان خود پدر و مادرها نیز قربانیانی باشند که هرگز از تجربه های تلخ خود سخن نگفته باشند. ترنم به تازگی ازدواج کرده است، او می گوید: برای ما در کودکی صحبت کردن از مسائل جنسی با مجازات و تنبیه همراه بود. یادم هست که یکبار به مادرم گفتم که همکلاسی ام از عمویش می ترسد. مادرم دیگر اجازه نداد با او به مدرسه بروم.
وی ادامه می دهد: من اگر روزی صاحب بچه شوم با توجه به اتفاق هایی که این روزها در مورد تجاوزها و قتل های کودکان دیده می شود، حتما به او یاد خواهم داد که از آزارهایی که می شود نترسد و هر اتفاقی که برایش افتاد به من بگوید.
ترنم می گوید: البته من سعی می کنم او را در معرض آسیب قرار ندهم؛ ولی واقعا برخی چیزها اجتناب ناپذیر است.
محمد ۴۰ ساله نیز که یک پسر ۵ ساله دارد، می گوید: آزار جنسی فقط مختص دختربچه ها و حتی خانم ها نیست، پسران نیز در تیررس این آسیب ها قرار دارند. من در دوران دبستان و حتی سربازی خود نمونه هایی از این دست را زیاد دیده ام.
وی ادامه می دهد: من و همسرم یک قانون به نام قانون لباس زیر را به کودکمان یاد داده ایم. این قانون شامل چند نکته کلیدی و مهم است که به نظرم در جلوگیری از آزار کودکان مفید خواهد بود. مانند اینکه نه گفتن را یاد بگیرند.
حمیده ۳۲ سال دارد و یک پسر ۷ ساله و یک دختر ۳ ساله دارد، او می گوید: من در مورد اتفاق هایی که برای بچه ها می افتد و اخبارش را می شنوم واقعا می ترسم برای همین تمام تلاشم این است که هرگز بچه هایم را نه در خانه تنها بگذارم و نه تنهایی جایی بفرستم.
وی ادامه می دهد: ولی معتقدم کودکان نباید در مورد مسائل جنسی چیزی بدانند زیرا این ها ذهنشان را مشغول می کند و بلوغ زودرس جنسی خواهند داشت. اصلا بخواهم بگویم هم دقیقا نمی دانم باید چه بگویم که مفید باشد نه مضر.
مساله مهم این است که والدینی که در این زمینه دغدغه ندارند اغلب دچار سردرگمی نیز هستند. عدم آشنایی آنها با مفاهیم جنسی و محدود دانستن این امور در روابط جنسی بین زن و مرد، باعث می شود نتوانند در این مورد با کودکان خود صحبت کنند. خود آنها نیز اغلب در سن مناسب و به شکل مناسب با این مقوله آشنا نشده اند. بدتر آن که بسیاری از آنها تصور می کنند که صحبت در این رابطه ممکن است به ترغیب کودکان برای تفحص بیشتر و حتی تجربه های نامطلوب منجر شود. این در حالی است که مطالعات متعدد، چه در کشورهای توسعه یافته و چه در کشورهای در حال توسعه، نشان داده اند که آموزش مناسب در سن مقتضی، نه تنها باعث تشویق رفتار پرخطر نشده است، بلکه فرزندانی که از نظر جنسی به درستی آموزش دیده اند حتی در نوجوانی و جوانی فعالیت جنسی را به مراتب دیرتر شــروع کرده اند.
بهرحال تابو بودن صحبت در مورد مسائل جنسی، ناآگاهی والدین از چگونگی صحبت در این باره، ناتوانی آنها از پاسخ به برخی سؤالات کنجکاوانه کودکان، عدم وجود منابع آموزش غیررسمی (کتاب، سی دی، مجله و برنامه های تلویزیونی) برای والدین و کودکان همگی منجر به برهوت آگاهی در کودکان و نوجوان در زمینه مسائل جنسی شده است.
به گزارش وقایع استان به نقل از فرارو، آمارهای جهانی می‌گویند قربانیان سوءاستفاده‌های جنسی بیشتر دخترند اما یک روانپزشک کودکان می گوید در ایران پسرها بیشتر از دخترها مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند. چرا که خانواده‌های ایرانی محدودیت‌ها و مراقبت بیشتری برای دختران قائلند تا پسرانشان. پسرها آزادی بیشتری در رفت و آمدهایشان دارند و نظارت کمتری رویشان اعمال می‌شود. پس پسرها خیلی راحت‌تر در دسترس مردان غریبه قرار می‌گیرند.
برای مثال خانواده‌ای ممکن است بپذیرد که پسرشان شب را در خانه یک دوست سپری کند یا با دوستانش به سفر برود، اما دختران کمتر چنین اجازه‌ای دارند. البته در سال‌های اخیر این نگاه کمی تغییر کرده و نگرانی‌های والدین در مورد امنیت پسرها هم بیشتر شده است.
چه بخواهیم چه نخواهیم در کشور ما آزار جنسی کودکان وجود دارد؛ بنابراین واکنش خانواده ها بعد از باخبری از این موضوع با فرزند بسیار مهم است، زیرا قربانیان تجاوزهای جنسی دچار انواع ناراحتی های روحی و روانی می شوند که اثرات آن در بزرگسالی اغلب به شکل خشم و انتقام ظاهر می شود و در آن ها زمینه افسردگی بسیار بالاست.
بی شک حادثه آتنا و ستایش اولین و آخرین حادثه مربوط به تجاوز از سر ناآگاهی کودک و البته والدین نبوده و نخواهد بود. همین آمار و اخبار تکان دهنده ضرورت آموزش و آگاهی کودک از مسائل جنسی و شناخت بدن خود را بیشتر می کند، البته برای شکستن این تابو باید تلاش بسیاری کرد زیرا داشتن کودکانی با روان سالم بهتر از داشتن قربانیانی که بالقوه مستعد خشونت در آینده هستند است البته اگر این قربانیان به دست متجاوزانشان به بدترین شکل ممکن کشته نشوند.
* آتنا در اسطوره‌های یونان، الهه نگهبان شهر آتن بود