به گزارش ارس رسا ؛ ۲۱ شهر استان اردبیل که هنوز تعدادی از آنها در وضعیتی بین شهر و روستا در کلنجار بوده و تعدادی نیز در اسارت معضلی به نام حاشیه نشینی هستند برای ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی نیازمند اقدام های فوری در باز تعریف و بازآفرینی شهری هستند.
به اعتقاد کارشناسان ، چهره و سیمای شهرهای استان که تعدادی از آنها دارای پیشینه غنی تاریخی از جمله خاستگاه سلسله بزرگی چون صفویه و زایشگر مکتب خاص خود در تاریخ فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی ایران زمین هستند امروزه بسیار فرسوده گشته و نتوانسته بسان هویت تاریخی خود چهره خویش را بشاش و سر زنده نگاه دارد.
مبلمان شهری اغلب سکونت گاه های استان نتوانسته خود را با سرعت توسعه تکنولوژی و معماری نوین هماهنگ سازد ضمن اینکه کیفیت رفاه شهروندان نیز به لحاظ کمبود امکانات آموزشی ، فرهنگی و اقتصادی در وضعیت نه چندان قابل تعریفی می باشد.
زیر ساخت ها و امکانات اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی در محله های ناکارآمد شهرهای استان اردبیل به مراتب پایین بوده و همین امر باعث شده این محله ها بنام محله های حاشیه نشین لقب بگیرند.
بر اساس آمارهای رسمی ، در استان اردبیل در مجموع بیش از ۲ هزار و ۶۶۹ هکتار با سکنه بیش از ۱۴۱ هزار نفر شامل یک هزار و ۱۴۵ هکتار سکونت گاه غیر رسمی و نیز حدود یک هزار و ۵۲۳ هکتار بافت ناکارآمد میانی شناسایی شده که حدود ۳۰ درصد مساحت شهرهای مورد مداخله استان را شامل می شود.
در حال حاضر بافت اکثریت شهرهای استان دچار فقر شهری ، هویتی و ناپایداری بوده و نیاز است که گام های موثرتری برای رفع این معضلات و کمبودها برداشته شود.

** وجود بیش از ۲ هزار هکتار بافت ناکارآمد در استان اردبیل
مجید خدابخش استاندار اردبیل در این باره به ایرنا گفت: بیش از ۲ هزار هکتار بافت ناکارآمد در این استان وجود دارد که رسیدگی به این مناطق علاوه بر نگاهی به مسائل شهری به توجهی اجتماعی و دیدگاه جامعه ‌شناسی احتیاج دارد.
وی با بیان اینکه باید هر چه سریع ‌تر در خصوص بازآفرینی شهرها اقدام اساسی انجام بگیرد، افزود: مشکلات شهرسازی در زمان فعلی تنها با نگاه صرف فنی و معماری رفع نمی ‌شود بلکه قطعا نیاز به یک نگاه اجتماعی و جمعیت شناسانه به شدت احساس می‌شود.
خدابخش با اشاره به لزوم بازآفرینی شهری گفت: برای بازآفرینی شهری می توان در حاشیه شهرها و محله های هدف مشاغل خانگی خرد و کوچک راه اندازی کرد و با ارائه تسهیلات بانکی کم بهره شاهد کارآفرینی در محله های هدف شد.
او اضافه کرد: حاشیه شهر در شهرها از یکدیگر متفاوت هستند و باید برای هر یک برنامه جداگانه و طرح های متفاوت اشتغال زایی تدارک دید، علاوه بر ایجاد طرح های اشتغال زایی در حاشیه شهرها می توان امکانات ورزشی، فرهنگی را هم در محله های هدف ایجاد کرد.
استاندار اردبیل اظهار کرد: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از بافت های ناکارآمد درون محدوده شهری بویژه در مرکز شهرها واقع شده اند، ارائه تسهیلات به این واحدهای مسکونی باید در اولویت قرار داشته و محدوده مطالعاتی نیز همه بافت های ناکارآمد را در بربگیرد.
به گفته وی ، هم اکنون در چهار شهرستان اردبیل ، مشگین ‌شهر، خلخال و پارس‌آباد مطالعات اولیه طرح بازآفرینی توسط مشاور انجام و در جلسات متعدد کارشناسی شده است.
وی بیان کرد: دست کم چهار جلسه در ستاد بازآفرینی استان نیز در خصوص بافت‌های ناکارآمد داخل شهرها و همچنین حاشیه شهرها تحت عنوان سکونت گاه ‌های غیررسمی برگزار و بررسی‌های لازم در این‌ بخش صورت گرفته است.
خدابخش اضافه کرد: دولت تدبیر و امید تسهیلات مناسبی برای اجرای طرح بازآفرینی شهری در نظر گرفته که هر چند درصد این تسهیلات بانکی بیش از ۲۰ درصد است اما دولت مابه التفاوت آن را متعهد شده و سود دوران مشارکت آن هم ۱۴ درصد است.

** ۲۵ طرح بازآفرینی شهری در استان اردبیل اجرا می شود
محبوب حیدری ، مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل هم در این باره به ایرنا گفت: عزم جدی برای بازآفرینی شهری در این استان صورت گرفته و امسال ۲۵ طرح بازآفرینی شهری در این استان اجرا می شود.
وی افزود: طرح جامع بازآفرینی مشگین‌ شهر ، طراحی محله های قدیمی معمار و پیرمادر در اردبیل ، احداث درمانگاه عابدیان پارس‌ آباد ، کمک به بازسازی امام‌ زاده صالح (ع) اردبیل ، خرید خانه تاریخی در اردبیل ، مطالعه طرح ساماندهی اطراف بقعه شیخ صفی‌ الدین اردبیلی در محله عالی‌ قاپو اردبیل ، راه‌ اندازی نهاد توسعه محله ایران‌ آباد اردبیل، احداث خانه محله گلمغان اردبیل و اصلاح توسعه شبکه آب شرب محله زیرنهرتراب در پارس‌آباد از جمله طرح های بازآفرینی در استان است که امسال اجرا می شود.
وی به طرح های در دست اجرا در قالب محله های هدف اشاره کرد و گفت: سالن ورزشی ایران‌ آباد اردبیل به مساحت یک هزار و ۲۰۰ متر مربع با پیشرفت ۷۵ درصد، اجرای آسفالت معابر در سکونت گاه ‌های غیررسمی ایران‌ آباد و پناه ‌آباد اردبیل به میزان ۲۶ هزار و ۶۶۰ متر مربع با پیشرفت ۱۰۰ درصد و طرح خانه محله حسنعلی دره‌ سی مشگین شهر با پیشرفت فیزیکی ۱۰ درصد از جمله طرح های در دست اجرا است.
حیدری در خصوص میزان بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری در استان افزود: ۹۶۳ هکتار از مساحت شهر اردبیل حدود ۱۵ درصد، ۲۴۸ هکتار به میزان ۲۱ درصد سطح شهر پارس ‌آباد ، ۹۵ هکتار به میزان هشت درصد مساحت مشگین ‌شهر و ۸۴ هکتار به میزان ۱۷ درصد مساحت شهر خلخال شامل بافت فرسوده و ناکارآمد است.
وی در باره سکونت گاه های غیررسمی در شهرهای اردبیل ، پارس آباد و مشگین شهر گفت: ۸۱۲ هکتار با ۳۱ درصد جمعیت و ۱۵ محله در اردبیل ، هفت محله به مساحت ۱۵۸ هکتار با پوشش جمعیتی ۲۶درصد در پارس آباد و ۱۷۶ هکتار با ۱۵درصد مساحت و ۳۳درصد جمعیت شهری در مشگین شهر بعنوان سکونت گاه های غیر رسمی در این سه شهرستان شناخته شده اند.
حیدری بیان کرد: در سه سال گذشته با تشکیل جلسه ستاد ملی بازآفرینی با حضور مسوولان کشوری، استاندار اردبیل، فرمانداران شهرستان‌ های استان، تخصیص یک ردیف بودجه اعتباری برای جبران عقب ‌ماندگی و توسعه متوازن شهرهای استان مصوب شد تا در کنار آن توسعه فضاهای عمومی در محدوده بافت ناکارآمد و سکونت گاه های غیررسمی اجرایی شود.
وی به اجرای برنامه ها در راستای شناسایی محله های هدف اشاره کرد و گفت: تهیه یک فیلم با رویکرد شناسایی محلات هدف و تدارک برنامه نرم‌ افزاری و برگزاری دوره آموزشی با حضور استادان دانشگاهی و همچنین استفاده از ظرفیت سازمان ‌های مردم ‌نهاد در بخش بازآفرینی از جمله برنامه های اجرا شده در استان است.

** ساماندهی سکونت گاه های غیر رسمی در استان اردبیل
موسی کنعانپور ، مدیرکل دفتر فنی استانداری اردبیل نیز گفت: دولت تدبیر و امید ساماندهی سکونت گاه های غیررسمی و مطالعات بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری را در قالب طرح بازآفرینی شهری در دستور کار قرار داده و مطالعات بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر خلخال هم تهیه شده است.
کنعانپور از تشکیل ستاد باز آفرینی پایدار محدوده ها و محلات هدف بهسازی شهری در استان خبر داد و گفت: با تشکیل این ستاد طرح بازآفرینی پایدار شهری خلخال و گرمی در سال ۹۵ تهیه و منابع آن از محل اعتبارات ملی و داخلی تامین شده است که پس از تصویب و ابلاغ خدمات طرح های بازآفرینی از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نسبت به عقد قرارداد انجام کار اقدام خواهد شد.
وی اضافه کرد: با تشکیل ستاد بازآفرینی استان هفت جلسه ستاد استانی با حضور استاندار اردبیل برگزار شد و اخیرا موضوع بازآفرینی پایدار شهر های استان در دستور کار ستاد ملی بازآفرینی پایدار قرار گرفته و ۱۴ مصوبه در این ستاد در رابطه با بافت های فرسوده شهری تصویب شده که نیازمند پیگیری دستگاه های اجرایی مربوطه و شهرداری هاست.
وی با اشاره به ارائه تسهیلات بافت های فرسوده شهری در استان اردبیل افزود: در سال جاری یک هزار و ۵۰۰ مورد تسهیلات به متقاضیان این استان پرداخت شده است

** شناسایی محله های ناکارآمد شهری برای ایجاد کارآفرینی در استان اردبیل
قاسم رحیمی مدیرکل تعاون ،کار ورفاه اجتماعی استان اردبیل نیز گفت: محله های ناکارآمد در قالب طرح بازآفرینی شهری در این استان به منظور فراهم نمودن بستر اشتغال و کارآفرینی شناسایی می شوند.
وی افزود: همسو با ستاد ملی بازآفرینی ، کمیته ارتقای اقتصادی و مشارکت های مردمی به ریاست معاون هماهنگی امور اقتصادی و منابع انسانی استاندار اردبیل و دبیری شهردار مرکز شهر تشکیل و اعضای آن هم مشخص شده که در برنامه های دیگر با شناسایی محله های ناکارآمد اقدام به ساماندهی این محله ها خواهد شد.
وی با اشاره به اهداف تشکیل این کمیته افزود: بهسازی بافت های فرسوده شهری ، گسترش حمایت های اجتماعی ،تعامل و اقدام مشترک نهادهای دولتی ، عمومی ،تعاونی و خصوصی به منظور ایجاد مشاغل خرد و شغل های پایدار ، پیشگیری از آسیب های اجتماعی ، رفع بیکاری و آموزش مهارت های لازم از جمله اهداف این کمیته است.
رحیمی اضافه کرد: بررسی برنامه های در حال اجرا در زمینه های اقتصادی و مشارکت های مردمی به منظور نوسازی بافت های فرسوده و ناکارامد شهری ، تبیین برنامه های پیشنهادی ، افزایش مهارت های شغلی ،حمایت از تشکیل تعاونی ها در محله های هدف ، بکارگیری ظرفیت ها و مهارت های مردمی ، توسعه مشارکت زنان و جوانان در فعالیت های اقتصادی محلات هدف از جمله وظایف تعریف شده در کمیته است.
وی تشکیل این کمیته را در ساماندهی محله های هدف موثر دانست و افزود: با شناسایی محله های ناکارآمد و فرسوده می توان وظایف هر یک از دستگاه ها را در اجرای طرح های مورد نیاز مشخص کرد.
مدیرکل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل با بیان اینکه همه دستگاه های اجرایی در طرح بازآفرینی شهری سهیم هستند افزود: در صورت اجرای مصوبات کمیته بسیاری از مشکلات محله ها حل و محله های فرسوده و ناکارامد از توزیع عادلانه امکانات برخوردار خواهند شد.
برخی کارشناسان تاکید دارند که در کنار فعالیت های فیزیکی ارائه آموزش های مهارتی و رفتاری به شهروندان در زمینه های مختلف ضرورتی انکار ناپذیر است.
به گفته آنها ، صرف اقدام های فیزیکی ، شهر خوب و پیشرفته را نمی سازد بلکه شهر بعنوان موجودی زنده نیاز به شهروندان با فرهنگ دارد ، شهروندانی با دانش و مسوولیت پذیر که در ساخت شهر و حیات بانشاط آن نقش آفرین هستند.

منبع: ایرنا