به گزارش رادیو عمومی ارمنستان، پاشینیان در برنامه شبکه آمریکایی سیانان، ضمن بیان این که جمهوری آذربایجان از دسامبر کریدور لاچین را به صورت غیرقانونی مسدود کرده، گفت: ما میگوییم غیرقانونی زیرا بر اساس بیانیه سهجانبه نهم نوامبر، کریدور لاچین برای اطمینان از ارتباط منطقه قرهباغ کوهستانی و ساکنان ارمنی آن با جمهوری ارمنستان ایجاد شد.
وی افزود: بر اساس این بیانیه، (جمهوری) آذربایجان نباید هیچ کنترلی بر این کریدور داشته باشد. علاوه بر این، این کریدور فقط یک جاده نیست بلکه یک منطقه ایمنی به عرض پنج کیلومتر است، بنابراین انسداد آن غیرقانونی است.
پاشینیان که پیشتر از نتایج مذاکرات ۲۵ مه (چهارم خرداد) در مسکو درباره رفع انسداد کریدور لاچین ابراز نارضایتی کرده بود، در ادامه توضیح داد بر اثر این انسداد، بحران انسانی در قرهباغ ایجاد شده و مردم از حق رفتوآمد محروم شدهاند و تامین غذا و مایحتاج اولیه توسط نیروهای حافظ صلح و صلیب سرخ با وقفه همراه است.
وی تاکید کرد گاز طبیعی و برق قرهباغ هم قطع شده است. به گفته وی، مهمترین پیامد این موضوع، تعطیلی همه مدارس، مهدکودکها و موسسات آموزش عالی در طول زمستان و محروم شدن حدود ۳۰ هزار کودک و دانشآموز از حق تحصیل بود.
نخستوزیر ارمنستان سپس تصمیم دادگاه سازمان ملل که جمهوری آذربایجان را موظف به رفع انسداد کریدور لاچین بری اطمینان از تردد شهروندان و کالاها میکند، یادآور شد و گفت: باکو نه تنها به این تصمیم که از نظر قانونی الزامآور است عمل نکرد، بلکه حدود ده روز پیش یک ایست بازرسی غیرقانونی را در کریدور لاچین برپا کرد.
او باز هم متذکر شد که این اقدام نقض بیانیه سهجانبه نهم نوامبر ۲۰۲۲ بین جمهوری ارمنستان، جمهوری آذربایجان و روسیه و همچنین تصمیم دیوان بینالمللی دادگستری است.
در فوریه، دیوان بینالمللی دادگستری رای به اقدامات موقتی علیه جمهوری آذربایجان بر اساس کنوانسیون بینالمللی رفع همه اشکال تبعیض نژادی داد. این دادگاه همچنین اقدامات باکو را تهدید مستقیم علیه حقوق ارامنه خواند و از جمهوری آذربایجان خواست اقداماتی را برای تردد بدون مانع افراد، وسائل نقلیه و محمولهها در خطوط رفتوبرگشت گذرگاه لاچین اتخاذ کند.
پاشینیان در جمعبندی سخنانش ادعا کرد بر اساس ارزیابی ایروان، این اقدامات باکو آمادگی برای انجام پاکسازی قومی در منطقه قرهباغ کوهستانی است زیرا جمهوری آذربایجان معتقد است ارامنه به هیچوجه نباید در منطقه قرهباغ زندگی کنند.
مذاکرات صلح بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان در روزهای اخیر برگزار شده اما به گفته ایروان، همچنان محاصره بخش ارامنهنشین قرهباغ و انسداد مسیر مهم لاچین توسط باکو ادامه دارد.
نخستوزیر ارمنستان پیشتر گفته بود ایروان آماده است منطقه قرهباغ کوهستانی را به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان به رسمیت بشناسد مشروط بر این که باکو امنیت جمعیت ارمنی این منطقه را تضمین کند.
در ادامه تلاشهای مسکو برای برقراری صلح بین این دو همسایه، پنجشنبه (۲۵ مه، چهارم خرداد) ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه میزبان نشست مشترک سران ارمنستان و جمهوری آذربایجان در مسکو بود. نشستهای مسکو که در قالبهای دو جانبه و سهجانبه بین سران جمهوری آذربایجان، ارمنستان و روسیه انجام شد، بدون امضای توافق خاصی پایان یافت اما طرفها موافقت کردند نشستهای جدید سهجانبه مقامات این هفته هم برگزار شود.
رئیسجمهور روسیه در دیدار سهجانبه گفت: در کل به نظر من با وجود همه دشواریها و مشکلات که هنوز کم نیستند، اوضاع به سمت سازش پیش میرود. یکی از این حوزهها کار بر روی ارتباطات حملونقل است.
به گفته «میخاییل گالوزین» معاون وزیر خارجه روسیه دستیابی به معاهده صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان تا حد زیادی به پیشرفت همه جنبههای عادیسازی از جمله بازگشایی ارتباطات حملونقل و اقتصادی بستگی دارد.
جنگ بر سر منطقه قرهباغ کوهستانی در نهم نوامبر ۲۰۲۰ (۱۹ آبان ۱۳۹۹) با توافق آتشبس به امضای نخستوزیر ارمنستان، رئیسجمهور جمهوری آذربایجان و رئیسجمهور روسیه پایان یافت و روسیه به عنوان میانجی این توافق نقشآفرینی کرد. جمهوری آذربایجان در این دور از درگیریها مناطقی از جمله قرهباغ را از اشغال ارمنستان خارج ساخت.
بهرغم آتشبس، این دو کشور همواره در خطوط مرزی درگیری دارند و طرفین یکدیگر را به نقض آتشبس و تیراندازی به مواضع هم متهم میکنند.
کرملین بارها تاکید کرده اجرای توافقات سهجانبه بین روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان امکان دستیابی به توافق در قفقاز جنوبی را فراهم میکند.
«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین چندی قبل در این زمینه گفت: «روسیه به طور کامل به اسناد سهجانبهای که دو سال پیش امضا شد پایبند است. آنها مبنایی غیرقابل انکار برای حلوفصل اختلافات است و برای رسیدن به صلح باید مسیری را دنبال کنیم که پیشتر توافق شده بود».