انتخاب نام هائی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌گردد و همچنین عناوین و القاب و نام های زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است. تشخیص نام های ممنوع با شورایعالی ثبت احوال است و این شورا نمونه‌های آن را تعیین و به سازمان اعلام می‌کند.

انتخاب نام در مورد اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است. همچنین ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلائل شرعی ثابت گردد الزامی است ، مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعاً احراز شود .

به موجب ماده ۲۰ قانون ثبت احوال و تبصره های آن انتخاب نام های زیر ممنوع و دارندگان آنها می‌توانند با رعایت مقررات مربوطه نسبت به تغییر آن اقدام نمایند . نام های قابل تغییر هم به شرح زیر است:

۱ – نام هائی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می گردد . مانند : ” عبدالات ، عبدالعزی ” ( لات و عزی نام دو بت در مکه معظمه دوران قبل از اسلام است )

۲ – اسامی مرکبی که عرفا” یک نام محسوب نمی شوند ( اسامی مرکب ناموزون ) مانند : ” سعید بهزاد ، شهره فاطمه ، حسین معروف به کامبیز و ….”

۳ – عناوین – اعم از عناوین لشکری و یا کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان .مانند : ” سروان ، سرتیپ ، دکتر ، شهردار و یا سروان محمد و و شهردار علی ”

۴ – القاب – اعم از ساده و مرکب . مانند : ” ملک الدوله ، خان ، یا شوکت الملک ، حاجیه سلطان و سلطانعلی ”

۵ – اسامی زننده و مستهجن – زننده و مستهجن آندسته از نامهائی است که بر حسب زمان ، مکان یا مورد بدلایل و جهات زیر برای دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأیید شورایعالی برسد .

نام هائی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزش های والای انسانی است . مانند : گرگ ، قوچی و ….”

نام هائی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد .مانند ” لات ، خونریز ، چنگیز و … ”

نام هائی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد . مانند : ” صد تومانی ، گت آقا ، کنیز ، گدا و … ”

اسامی نامتناسب با جنس . مانند : ” ماشاءاله برای اناث و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای افراد ذکور”

۷ – حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص . مانند : ” قلی ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ ”

۸ – تصحیح اشتباهات املائی در نام اشخاص که به دلیل عدم آشنائی مامور با لهجه ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده . مانند: ” زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و یا … ”

۹ – هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده .

۱۰ – هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده .